Θεσσαλία
Η Θεσσαλία, χώρα μυθική και ιστορική, έπαιξε και παίζει σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση των ρυθμών της εθνικής ζωής στο πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και πνευματικό επίπεδο. Γεωγραφικά ορίζεται από βορρά με τη Μακεδονία, νότο με την Ευρυτανία και τη Φθιώτιδα, δυτικά με την Ήπειρο και ανατολικά με το Αιγαίο πέλαγος. Έχει 4 νομούς: Λάρισας, Μαγνησίας, Καρδίτσας και Τρικάλων. Η συνολική έκταση είναι περίπου 14.900 τ.χλμ. και την κατοικούν 734.846 άνθρωποι. Με την απογραφή του 1991 ο πληθυσμός ήταν 43% αστικός, 17% ημιαστικός, 40% αγροτικός. Είναι από τα πεδινότερα διαμερίσματα της χώρας μας και η παραγωγικότερη περιφέρεια σε γεωργικά προϊόντα πρώτης ύλης βιομηχανικής παραγωγής: τεύτλα, βαμβάκι, ντομάτα και καπνά.
Η προέλευση του ονόματος συνδέεται με το μυθικό ήρωα τον Θετταλό, γιο του Αίμονα, εξ ου και Αιμονία ονομάζεται ολόκληρη η Θεσσαλία. Κατά τους μυθικούς χρόνους άρχοντας της Θεσσαλίας μνημονεύεται ο Άδμητος, βασιλιάς των Φερών. Αυτού του Άδμητου ήταν τα βόδια που έβοσκε ο Απόλλων προς τιμωρία για το φόνο των Κυκλώπων. Ο Πελίας αναφέρεται βασιλιάς στην Ιωλκό και ο ανηψιός του Ιάσων αρχηγός της περιώνυμης Αργοναυτικής εκστρατείας.
Η περιοχή της Θεσσαλίας κατοικήθηκε από τις αρχές της Παλαιολιθικής εποχής.
Ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης αναφέρουν την εισβολή των Θεσσαλικών φύλων από την Ήπειρο και την εγκατάσταση τους ανάμεσα στην Όθρυ, Οίτη και Μαλιακό κόλπο.
Κατά το χρησμό του Μαντείου των Δελφών "Γαίης μεν πάσης το Πελασγικόν Άργος άμεινον" (=απ' όλο τον κόσμο η καλύτερη γη είναι θεσσαλική).
Κατά τα Μηδικά η στάση τους ήταν επαμφοτερίζουσα, ενώ πήραν μέρος στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου κατά των Περσών με το ονομαστό θεσσαλικό ιππικό.
Το 197 π.Χ. κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η Θεσσαλία ανήκε στο θέμα της Ελλάδας με πρωτεύουσα τη Λάρισα και από το 1246 με την ίδρυση της αυτοκρατορίας της Νικαίας ιδρύθηκε το Δεσποτάτο της Θεσσαλίας.
Στη δικαιοδοσία των Τούρκων περιήλθε το 1423. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να αναζητήσουν καταφύγιο σε ορεινές περιοχές του Πηλίου, των Αγράφων, κ.α. Το 1600 ο μητροπολίτης Λάρισας Διονύσιος (Σκυλόσοφος, όπως επονομάστηκε από τους Τούρκους) επιχείρησε επανάσταση κατά των Τούρκων, αλλά απέτυχε, όπως και τόσα άλλα κινήματα. Οι Θεσσαλοί πήραν μέρος στην επανάσταση του 1821, όμως έμειναν έξω από τα σύνορα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους. Οριστικά προσαρτήθηκε το 1881, εκτός από την περιοχή της Ελασσόνας. Το 1910 έχουμε μεγάλη αγροτική επανάσταση (Κιλελέρ). Σημαντική είναι η προσφορά των Θεσσαλών κατά τη γερμανο - ιταλική κατοχή και την Αντίσταση.
Ο Σικελιανός υμνεί τη Θεσσαλία με το δικό του τρόπο!
"Ω Θεσσαλία, του Αχιλλέα γεννήτρα
που με τον Ήλιο μάχεται και παίρνει
της ομορφιάς στη Θλίψη του τα λύτρα
γη, πλατιά γη, με τη γενναία τη φύτρα
που δούλος λαός στη βασιλεία της γέρνει
στην απλωσιά σου η δύναμη του ταύρου
παρθένα και γαλήνια και νικήτρα,
και ηρωϊκής σοφίας λάμπει ξυπνήτρα
η διδαχή του Χείρωνα Κένταυρου! "
Η Θεσσαλία, πατρίδα του Ασκληπιού, πατέρα της Ιατρικής, των Λαπιθών και των Κενταύρων, υπήρξε γενέθλια γη αγίων, πατριαρχών, αρχιερέων, διδασκάλων του Γένους, οπλαρχηγών, κλεφτών, αρματωλών, πατρίδα του Ρήγα, του Καραϊσκάκη, του Νικολάου Πλαστήρα, πατρίδα ποιητών, λογοτεχνών, ζωγράφων και αγιογράφων, ανθρώπων των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Είναι χρήσιμο να επισημάνουμε ότι η Θεσσαλία στα μακρά χρόνια της δουλείας είχε ίσως τα περισσότερα στον Ελλαδικό χώρο εκπαιδευτικά κέντρα, στα οποία λειτουργούσαν μέσα και ανώτερα σχολεία, γεγονός που ερμηνεύει και τις συχνές επαναστάσεις κατά του Τούρκου δυνάστη.
Κείμενο: Β.Δ. Αναγνωστόπουλος, Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
πηγή: http://thess.pde.sch.gr/jm/index.php/2010-06-24-06-35-37/thessaly
Η προέλευση του ονόματος συνδέεται με το μυθικό ήρωα τον Θετταλό, γιο του Αίμονα, εξ ου και Αιμονία ονομάζεται ολόκληρη η Θεσσαλία. Κατά τους μυθικούς χρόνους άρχοντας της Θεσσαλίας μνημονεύεται ο Άδμητος, βασιλιάς των Φερών. Αυτού του Άδμητου ήταν τα βόδια που έβοσκε ο Απόλλων προς τιμωρία για το φόνο των Κυκλώπων. Ο Πελίας αναφέρεται βασιλιάς στην Ιωλκό και ο ανηψιός του Ιάσων αρχηγός της περιώνυμης Αργοναυτικής εκστρατείας.
Η περιοχή της Θεσσαλίας κατοικήθηκε από τις αρχές της Παλαιολιθικής εποχής.
Ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης αναφέρουν την εισβολή των Θεσσαλικών φύλων από την Ήπειρο και την εγκατάσταση τους ανάμεσα στην Όθρυ, Οίτη και Μαλιακό κόλπο.
Κατά το χρησμό του Μαντείου των Δελφών "Γαίης μεν πάσης το Πελασγικόν Άργος άμεινον" (=απ' όλο τον κόσμο η καλύτερη γη είναι θεσσαλική).
Κατά τα Μηδικά η στάση τους ήταν επαμφοτερίζουσα, ενώ πήραν μέρος στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου κατά των Περσών με το ονομαστό θεσσαλικό ιππικό.
Το 197 π.Χ. κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η Θεσσαλία ανήκε στο θέμα της Ελλάδας με πρωτεύουσα τη Λάρισα και από το 1246 με την ίδρυση της αυτοκρατορίας της Νικαίας ιδρύθηκε το Δεσποτάτο της Θεσσαλίας.
Στη δικαιοδοσία των Τούρκων περιήλθε το 1423. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να αναζητήσουν καταφύγιο σε ορεινές περιοχές του Πηλίου, των Αγράφων, κ.α. Το 1600 ο μητροπολίτης Λάρισας Διονύσιος (Σκυλόσοφος, όπως επονομάστηκε από τους Τούρκους) επιχείρησε επανάσταση κατά των Τούρκων, αλλά απέτυχε, όπως και τόσα άλλα κινήματα. Οι Θεσσαλοί πήραν μέρος στην επανάσταση του 1821, όμως έμειναν έξω από τα σύνορα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους. Οριστικά προσαρτήθηκε το 1881, εκτός από την περιοχή της Ελασσόνας. Το 1910 έχουμε μεγάλη αγροτική επανάσταση (Κιλελέρ). Σημαντική είναι η προσφορά των Θεσσαλών κατά τη γερμανο - ιταλική κατοχή και την Αντίσταση.
Ο Σικελιανός υμνεί τη Θεσσαλία με το δικό του τρόπο!
"Ω Θεσσαλία, του Αχιλλέα γεννήτρα
που με τον Ήλιο μάχεται και παίρνει
της ομορφιάς στη Θλίψη του τα λύτρα
γη, πλατιά γη, με τη γενναία τη φύτρα
που δούλος λαός στη βασιλεία της γέρνει
στην απλωσιά σου η δύναμη του ταύρου
παρθένα και γαλήνια και νικήτρα,
και ηρωϊκής σοφίας λάμπει ξυπνήτρα
η διδαχή του Χείρωνα Κένταυρου! "
Η Θεσσαλία, πατρίδα του Ασκληπιού, πατέρα της Ιατρικής, των Λαπιθών και των Κενταύρων, υπήρξε γενέθλια γη αγίων, πατριαρχών, αρχιερέων, διδασκάλων του Γένους, οπλαρχηγών, κλεφτών, αρματωλών, πατρίδα του Ρήγα, του Καραϊσκάκη, του Νικολάου Πλαστήρα, πατρίδα ποιητών, λογοτεχνών, ζωγράφων και αγιογράφων, ανθρώπων των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Είναι χρήσιμο να επισημάνουμε ότι η Θεσσαλία στα μακρά χρόνια της δουλείας είχε ίσως τα περισσότερα στον Ελλαδικό χώρο εκπαιδευτικά κέντρα, στα οποία λειτουργούσαν μέσα και ανώτερα σχολεία, γεγονός που ερμηνεύει και τις συχνές επαναστάσεις κατά του Τούρκου δυνάστη.
Κείμενο: Β.Δ. Αναγνωστόπουλος, Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
πηγή: http://thess.pde.sch.gr/jm/index.php/2010-06-24-06-35-37/thessaly